BARKOD VE KAREKOD NEDİR ?
BARKOD NEDİR ?
Barkod 1940 yılından günümüze kadar ürünlerin tanınabilmesi için geliştirilmiş bir sistemdir. Dikdörtgen biçiminde farklı kalınlıklarda ve farklı uzunluklarda birbirine paralel çizilmiş, çizgiler arası boşluk bulunan siyah çubuklar halinde oluşturulan simgelerdir. Barkodların kullanılmasındaki amaç, verilerin hatasız ve otomatik bir şekilde başka bir ortama aktarılmasıdır. Genellikle beyaz zemin üzerinde gördüğümüz barkodların böyle bir zorunluluğu yoktur. Barkod okuyucuları sayesinde barkodlar okunabilir ve kayıt altında tutulabilir . Bu sayede ürünün stok kodu , referans numarası gibi bilgilere kolaylıkla ulaşılabilir. Bu bilgiler bilgisayara el yardımıyla girilebilir ancak hata oranı oldukça fazladır.
Barkod hazırlanırken, ürün hakkında açıklama veya ürün kodu içermemelidir . Ürün hakkında yalnızca referans numarası bilgisi olmalıdır . Barkod üzerine girilen referans numarası ile ürün hakkında bilgilerle bilgisayara giriş yapılır. O ürünü bilgisayara kaydeder ve kayıtlı olan ürün üzerine bilgiler eklenir. Bu sayede ürünün hakkında bilgilere erişimi kolaylaşır.
Uluslararası olarak kullanılan barkod etiket sisteminde rakamlar ve çizgilerden oluşan 13 rakam vardır . Rakamlar bizim algılayabildiğimiz ve el ile giriş yapabildiğimiz, çizgiler ise makineler tarafından okunabilen bölümdür . Bu 13 haneli olan yapı 4 kısma ayrılmıştır . İlk 3 rakamın bulunduğu kısım birinci kısımdır. Bu kısım ; ülke veya simge kodunu gösterir . EAN tarafından verilen bu numara ülkeler arası farklılık gösterir . Sonrasındaki 4 rakam ikinci kısımdır. Numaralama Teşkilatı tarafından verilmiş , firma kodunun gösterildiği bölümdür . Bir diğer kısım 5 rakamdan oluşan üçüncü kısımdır. Burası ise işletme tarafından verilmiş ürün tanıtımı için kullanılan Mamul Numarası’dır. Geriye kalan son dördüncü kısım ise barkodun doğru okunabilmesi için hesaplamalar sonucu oluşan Kontrol Sayısı’dır.
KAREKOD NEDİR ?
Karekod , Denso Wave firması tarafından geliştirilen, kare veya dikdörtgen biçimlerde basılabilen 2 boyutlu barkoddur . Kare veya dikdörtgen bu yapının genel adı ise Data Matrix ’ tir. Barkodlara göre çok daha avantajlı olan karekodlar çok miktarda harf ve sayı barındırabilmektedir . Onda bir oranında küçülebilen bu sistem tarama hızı, seçilebilir ve okunabilir olması yönünden büyük avantajdır.
Karekod kelimesinin ilk kullanım yeri, Beşeri Tıbbi Ürünler Barkod Uygulama Kılavuzu ‘dur . Bu Data Matrix’ in Türkçe karşılığı olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde ilk kez ilaç sektöründe uygulan karekod yapısının içinde, şu bilgiler bulunmaktadır. GTIN, 14 rakamdan oluşan barkod numarasıdır. EAN barkodunun başına “0” konulmasıyla elde edilen rakamlardır . Sıra Numarası , her ürünü temsil etmesi için, benzersiz bir şekilde üreticiler tarafından oluşturulan numaralardır . Son Kullanma Tarihi, yıl, ay, gün formatında, 6 rakamla yazılır . Son olarak Parti Numarası, üretim aşamasındaki ürünün serisini ifade eden bir rakamdır. Bu bilgilerle her ürün izlenebilir ve GTIN + Sıra Numarası ile birlikte o üründe benzersizliği oluşturur.
Karekod barkodlar ; QR Kod , Data Matrix Kod , Aztek Kod olmak üzere üç türe ayrılır.
QR Kod; türünün içine metin, resim, çeşitli görseller, video ya da link yerleştirilebilmektedir. Tam kirlilik ya da aşırı yıpranma durumunda okunmasa da belirli bir seviyeye kadar kirlenmiş ya da yıpranmış QR kodlar okunabilmektedir.
Data Matrix Kod; ilaç sektöründe kullanılmaya başlanarak yaygınlaşan bu tür kodlar, farklı ölçülerde kare ya da dikdörtgen alan üzerinde yer alan siyah ve beyaz hücrelerden oluşur. Data Matrix kodlar, 1 ve 0 rakamlarından meydana gelen matematik temelindedir.
Aztek Kodlar; karekodlar içerisinde en az kullanılan türdür. Diğer karekod çeşitlerine göre daha pasif ve basit bir sistem oluşturur. Aztek kodun çevresinde büyük boşluklar bulunur. Bunlar veri olmayan boşluklardır. Bu boşluklar Aztek kodunun, bazı boşluksuz okuyamayan kodları okuyucular tarafından okunabilir hale gelmesini sağlamasıdır . Diğer kodlardan farkı kirlenme ve yıpranma karşısında kendini düzeltme kabiliyetine sahiptir.
.
